Zeggen wat je denkt

Het komt nogal eens voor dat mensen op mijn spreekuur de wens uitspreken om wat steviger voor zichzelf op te komen.  Deze mensen zouden maar al te graag wat kritische noten willen kraken, maar geven doorgaans alleen maar sociaal wenselijke antwoorden.

Het gaat dikwijls om lieden die van huis uit alleen maar geleerd hebben om zich netjes te gedragen en er zorg voor te dragen dat de harmonie gewaarborgd blijft.  Meestal begin ik daarom hun complimenten te geven en te benadrukken dat zij behoren tot een groep die op uitsterven na dood is om vervolgens te benadrukken dat er al genoeg mensen zijn die het achterste van hun tong laten zien.  Welnu, onlangs was er een jongeman die aanhoudend bleef in zijn wens om wat assertiever te kunnen optreden en op zijn verzoek heb ik daarom wat suggesties gedaan om te kijken of hij gemotiveerd genoeg was om ermee aan de slag te gaan.  Als eerste stelde ik voor dat hij in zijn reacties, bijvoorbeeld op zijn leidinggevende, wat meer de tijd zou nemen om te reageren met de zin: ‘ik wil graag een oprechte reactie geven op wat je nu zegt en daarom moet ik even wat meer tijd nemen om goed voor de dag te komen’. 

In de praktijk blijkt namelijk -en dat is ook wetenschappelijk bewezen- dat mensen eerder zeggen wat zij echt willen zeggen als zij daar ruim de tijd voor nemen.  De tweede suggestie die ik heb gegeven was om een eigen motto te bedenken, eentje die zo kort en krachtig is dat hij voor altijd in het geheugen gegrift blijkt.  Om duidelijk te maken wat ik bedoelde gaf ik twee voorbeelden: ‘liever op het scherpst van de snede dan het bewaren van de vrede’ en ‘beter een knal voor de kop dan eindeloos getob.  Mijn derde suggestie werkt wellicht een beetje op de lachspieren, maar gek genoeg heeft deze oplossing in de praktijk onvoorstelbaar veel succes.  De bedoeling is om een verzameling bordjes te maken met teksten als ‘bemoei je er niet mee’, ‘ik laat mij niet voor het karretje spannen’ of ‘leuk geprobeerd, maar vraag het maar aan iemand anders’.  Bij gelegenheid wordt dan het bordje getoond die past bij de gelegenheid.

Je laat dan zien wat je denkt zonder het te hoeven zeggen.