Praat, praat, praat
Steeds vaker zijn er geluiden te horen over kinderen met een taalachterstand. En ook al heb ik geen concreet bewijs, durf ik wel te beweren dat het om kinderen gaat met wie thuis weinig gesproken wordt. Ik bedoel, op school kan het taalonderwijs nog zo goed zijn, maar als er van huis uit niet met het kind gepraat wordt dan is het water naar de zee dragen.
En dat praten met je kind kan niet vroeg genoeg beginnen. Zelfs als het kind nog in de baarmoeder ligt kan door de ouders gewoon gekletst worden alsof het kind alles kan horen zonder dat hij nog iets kan terugzeggen. Eenmaal geboren kan het praatfeest dan echt beginnen; en dan vooral door van alles aan te wijzen; en het bijbehorend woord hardop en duidelijk uit te spreken (‘lepeltje’, ‘handdoek’ of ‘knuffelbeer’). En ook al lijkt het kind misschien nog niet te begrijpen wat er wordt bedoeld, raakt hij al wel vertrouwd met taalklanken die horen bij wat hij ziet. En zo wordt het jonge kinderbrein geactiveerd; en zal zijn geheugen deze taalklanken opslaan om op een later moment te kunnen gebruiken. Ook kunnen ouders in aanwezigheid van hun kind hardop zeggen wat zij aan het doen zijn ( ‘mama gaat nu je luier verschonen zodat je weer lekker ruikt; en dan gaan je straks een klein dutje doen’). Het zal niet al te lang duren of het kind kan al zelf woordjes brabbelen en komt hij in een leeftijd dat het voorlezen van verhaaltjes zijn vruchten kan afwerpen. Nu hoeft er niet per se uit boekjes voorgelezen te worden, maar kan ook net zo goed een verhaaltje worden verzonnen. Wat ik wil zeggen is dat er simpelweg nooit genoeg tegen het kind kan worden aangepraat. Het ontwikkelingsproces wat dan op gang komt heet met een duur woord: taalverwerving. Wat er precies in het brein gebeurt en hoe het kan dat een kind, na verloop van tijd, grammaticaal correcte en originele zinnen kan uitspreken, weten we domweg niet. Maar wie, als ouder, zijn kind de oren van het hoofd kletst, zal een belangrijke bijdrage leveren aan de geestelijke, emotionele en sociale ontwikkeling van dat kind. Want goed taalgebruik heb je niet alleen nodig om te lezen, maar ook om contact te maken en te onderhouden, als ook om eigen gedachten, gevoelens en ervaringen onder woorden te brengen. En dat heb je weer nodig om zelfverzekerd in het leven te staan. Mijn eigen vrouw is zo kletserig dat zij non-stop onze beide jongens vanaf baarmoeder tot later aan een stortvloed van woorden heeft geholpen. En daar hebben zij nu nog profijt van.
Mensen die wachten om beter taalonderwijs voor hun kind, kunnen zelf ook een duit in het zakje doen: praat, praat, praat met je kind; en hij zal met de dag slimmer en zelfbewuster worden.