Gehoord worden
Als er iets is wat mensen belangrijk vinden dan is het wel om gehoord te worden. En dat kan heel gemakkelijk door simpelweg te luisteren; en belangstellende vragen te stellen. En de vraag van vandaag is waarom dit zo weinig gebeurt.
Welnu, de meeste willen wel belangstelling tonen, maar dan alleen als zij die belangstelling ook oprecht voelen. En dat is enerzijds begrijpelijk, maar anderzijds ook niet nodig om de ander een gevoel van erkenning te geven. Wat ik bedoel is dat het de meest uitlopende relaties ten goede zou komen als er geluisterd werd, ook zonder dat er van oprechte belangstelling sprake hoeft te zijn. Dit gegeven betekent dat je belangstellende aandacht kan voorwenden met alleen als bedoeling om de ander een goed gevoel te geven. Om een belangrijk voorbeeld te geven: in veel vaste liefdesverhoudingen is, na jaren omgang, voor beide partijen wel bekend wat de ander te melden heeft. En vanwege die wederzijdse vertrouwdheid ontbreekt dikwijls de verwondering in elkaar. Maar dat hoeft niet echt een probleem te zijn wanneer je net kunt doen alsof je die verwondering wel degelijk hebt. Zo kun je vragen stellen over wat de ander bezighoudt, welke toekomstplannen de ander heeft of hoe de ervaringen op het werk zijn; en voor een tijd langer blijven doorvragen alsof je alles voor de eerste keer aanhoort en tegelijkertijd doet alsof je de antwoorden razend interessant vindt. Op die manier zul je merken dat je de ander een podium geeft die bijzonder wordt gewaardeerd. Hetzelfde principe geldt voor mijn beroep als psycholoog. Met meer dan 50 jaar ervaring is er welhaast geen persoonlijk verhaal die ik niet eerder heb gehoord. Maar ik zou mijn patiënten tekort doen als ik zou zeggen: ‘stop maar, dit verhaal ken ik al, heb je niet iets originelers te vertellen’. Nee, de belangstelling die ik toon is een vorm van nep-belangstelling, maar tegelijkertijd goed genoeg om de ander de erkenning te geven die hij/zij verdient. Ook met vrienden, familie en collega’s kan het geen kwaad om een houding van belangstelling te tonen; en de ander, zonder onderbreking, net zo lang aan het woord te laten totdat hij een wedervraag stelt. Die wedervraag komt er dan misschien wel niet, maar dan heb je tenminste jouw eigen relationele plicht vervuld. Overigens is het wel interessant om te vermelden dat de aandachtige luisteraar, met zijn nep-belangstelling, ineens toch iets te horen kan krijgen wat wel verrassend is. En in dat geval heb je er ook iets voor teruggekregen. Bovendien, net doen alsof je alles al weet, is niet iets wat bijdraagt aan het hebben van een goede verstandhouding.
Ook al denk je de ander te kennen, is het niet een relationeel voordeel om dit hardop te zeggen. Mensen willen liever bevraagd worden alsof zij telkens weer iets nieuws te vertellen hebben. Denk maar over na.